જીવામૃત કેવી રીતે બનાવવું, તેનો ક્યાં ઉપયોગ કરી શકાય અને તેના ફાયદા શું છે?

ગાય આધારિત ખેતીમાં જીવામૃત એ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ઘટક છે અથવા પ્રાકૃતિક ખેતી તેના દ્વારા જ કરવામાં આવે છે.

1 જીવામૃત કેવી રીતે બનાવવું, તેનો ક્યાં ઉપયોગ કરી શકાય અને તેના ફાયદા શું છે?

આ બધા પ્રશ્નોના જવાબો આપણે એક પછી એક વિગતવાર જાણીશું, તો ચાલો ખેડુત મિત્રો શરુ કરીએ કરતા પહેલા, તમામ ખેડૂત મિત્રો ને જય ગૌમાતા, નમસ્કાર! અને ત્યાર પછી આપણે ઘન જીવામૃત અને બીજામૃત વિશે પણ વિગતે ચર્ચા કરશુ.

ગાયના છાણ અને ગૌમૂત્રમાં રહેલા બેક્ટેરિયાના દ્રાવણને જીવામૃત અથવા અમૃતપાણી કહેવામાં આવે છે.

અમૃતપાણીમાં ઘણાં બેક્ટેરિયા હોય છે જે ખેતીમાં ઉપયોગી છે. સારી રીતે તૈયાર થયેલા જીવામૃતમાં લગભગ 6200 કરોડથી 7200 કરોડ બેક્ટેરિયા હોય છે.

2 જીવામૃત બનાવવાની રીત

અમૃતપાણી બનાવવાની ઘણી રીતો છે, પરંતુ મુખ્ય પદ્ધતિઓ જેનો વ્યાપકપણે ઉપયોગ થાય છે તે નીચે મુજબ છે.

શ્રી લાલજીભાઈ સાવલીયા – બાઢડાવાળા
શ્રી ગોપાલભાઈ સુતરિયા – અમદાવાદ (ગૌ કૃપા અમૃતમ – બેક્ટેરિયલ કલ્ચર)
શ્રી રાજીવ દીક્ષિત
શ્રી સુભાષ પાલેકર – SPNF

વિવિધ મહાનુભાવોએ જીવામૃત બનાવવાની વિવિધ રીતો જણાવી હતી. પરંતુ આપણે બધી પદ્ધતિઓના મુખ્ય ઘટકો લઈશું અને તેમાંથી અમૃતપાણી બનાવીશું.

પ્રાકૃતિક ખેતીમાં ગાયની ચર્ચા કરતી વખતે એક ખાસ વાત ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે કે અહીં ગાય શબ્દનો ઉપયોગ માત્ર દેશી ગાયના સંદર્ભમાં જ થયો છે. અહીં વિદેશી જાતિની ગાયના છાણ કે ગૌમૂત્ર પર પ્રતિબંધ છે. અને એટલે જ આ ખેતી ને ગાય આધારિત ખેતી પણ કહેવામાં આવે છે.