બીજામૃતનો ઉપયોગ પ્રાકૃતિક ખેતી પદ્ધતિમાં વાવણી પહેલા બીજને પટ આપવા માટે થાય છે.
કોઈપણ પાકની વાવણી કરતા પહેલા, બીજામૃત થી બીજને પટ આપવો ખૂબ જ જરૂરી છે.
રાસાયણિક ખેતી પદ્ધતિમાં પણ બીજની માવજત જંતુનાશકથી કરવામાં આવે છે. પરંતુ પ્રાકૃતિક ખેતીમાં બીજામૃતનો ઉપયોગ થાય છે, તેવી જ રીતે તેનો ઉપયોગ રાસાયણિક અથવા સજીવ ખેતીમાં પણ કરી શકાય છે અને શ્રેષ્ઠ પરિણામો મેળવી શકાય છે.
બીજામૃતને બીજ અમૃત તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
1 બીજામૃત બનાવવાની રીત અને તેના ફાયદા જાણીએ.
બિજામૃત પણ જીવામૃતની જેમ શૂન્ય ખર્ચે તૈયાર થાય છે. ખેડૂત ભાઈઓ ઘરે ઉપલબ્ધ વસ્તુઓમાંથી બિજામૃત બનાવી શકે છે, તેને બહારથી કંઈપણ ખરીદવાની જરૂર નથી.
પ્રાકૃતિક ખેતી પદ્ધતિમાં બીજામૃતને જીવામૃતની જેમ જ ખેતીનો આધારસ્તંભ ગણવામાં આવે છે. તો ખેડૂત ભાઈઓ, ચાલો જાણીએ, બીજ અમૃત બનાવવાની સાચી રીત.
2 બીજામૃત બનાવવાની રીત.
બીજ અમૃત બનાવવાની પદ્ધતિ ખૂબ જ સરળ છે, કોઈપણ ખેડૂત તેને સરળતાથી તેના ઘરે બનાવી શકે છે.
બીજામૃત બનાવવામાં લગભગ 24 કલાકનો સમય લાગે છે અને બીજને તેનો પટ અપીયા પછી એક અઠવાડિયામાં બીજ વાવી દેવા જોઈએ. આ સમય પદ્ધતિને ધ્યાનમાં રાખીને બીજ અમૃત બનાવવું જોઈએ અને બીજની માવજત કરવી જોઈએ.
બીજામૃત બનાવવા માટે જરૂરી ઘટકો
(1) દેશી ગાયનું છાણ – 5 થી 6 કિલો
(2) દેશી ગાયનું ગૌમૂત્ર – 3 થી 5 લિટર
(3) ચૂનો – 250 ગ્રામ
(4) જંગલની માટી અથવા ખેતરની માટી – 200 ગ્રામ
(5) જરૂર મુજબ પાણી
ઉપર દર્શાવેલ વસ્તુઓ 100 કિલો અનાજ અથવા બીજ માટે પૂરતી છે.
ગાયનું છાણ, ગૌમૂત્ર, ખેતરની માટી અને ચૂનો 20 લિટરની ડોલમાં નાખીને લાકડાની મદદથી ભેળવીને તેને 24 કલાક રહેવા દેવું જોઈએ.
જ્યારે તે અમૃત પાણી તૈયાર થઈ જાય, ત્યારે બીજને સપાટ જમીન પર મૂકીને બીજનો પટ આપવો જોઈએ.
હળવા પડવાળા બીજને તે જ રીતે સારવાર કરવી જોઈએ કે તેનું પડ ખુલે નહીં.
ચણા કે મગનું પડ પાતળું હોવાથી તેને હળવા હાથે પટ આપવો જોઈએ.
મગફળીના દાણામાં બીજની માવજત કરતી વખતે તેની ફોતરી ખુલી ન જાય તેની ખાસ કાળજી લેવી પડે છે.
બીજની માવજત કર્યા પછી, બીજને છાયામાં સૂકવવા જોઈએ. ત્યાર બાદ તેનો ઉપયોગ બીજ વાવવા માટે કરવો જોઈએ.
કોઈપણ પ્રકારનો પાક રોપતા પહેલા બીજ માવજત જરૂરી છે, તેથી બીજ વાવતા પહેલા બીજ માવજત કરવી જોઈએ.
3 બીજામૃતથી બીજની સારવાર કરવાના ફાયદા.
પાકના બીજ વાવતા પહેલા બીજની સારવાર કરવાથી શ્રેષ્ઠ પરિણામો પ્રાપ્ત થાય છે.
જીવામૃતની જેમ, બીજને બીજામૃતમાંથી તમામ પોષક તત્વો મળે છે, જેનાથી તેની અંકુરણ ક્ષમતા વધે છે.
બીજ અમૃત બીજ જન્ય રોગો સામે રક્ષણ આપે છે, બીજને ફૂગ અને જમીનમાં રહેલા રોગોથી બચાવી શકાય છે.
બીજ અમૃત થી સારવાર કરેલ બીજ ઝડપથી અંકુરિત થાય છે. બીજ સારવાર કરેલ છોડ જમીનથી થતા રોગોથી સુરક્ષિત રહે છે અને સારી રીતે ખીલે છે.
અમને આશા છે કે તમને બીજામૃત વિશે સંપૂર્ણ માહિતી મળી ગઈ હશે, પરંતુ જો તમારી પાસે કોઈ પ્રશ્ન હોય તો કૃપા કરીને અમને જણાવો. પ્રાકૃતિક ખેતી વિશે અન્ય કોઈપણ માહિતી માટે અમારી વેબસાઈટની મુલાકાત લો. મુલાકાત બદલ આભાર. જય જવાન જય કિસાન.
